Ruim een derde van de werkzoekenden in Midden-Holland beschikt niet over een startkwalificatie. Het aantal vacatures waar zij op zijn aangewezen is in 2020 fors gedaald en de werkgelegenheid groeide vooral in sectoren die werk bieden op de hogere beroepsniveaus. Naar verwachting zal die laatste ontwikkeling zich in 2021 doorzetten. Toch zijn er kansen op de arbeidsmarkt voor basisvakmanschap. UWV heeft deze in beeld gebracht. Bovendien spant UWV zich samen met gemeenten en opleiders in om de positie van werkzoekenden aan de basis van de arbeidsmarkt te versterken.
“De basis van de arbeidsmarkt biedt ook in coronatijd kansen. Zo is er bijvoorbeeld veel vraag naar huishoudelijk medewerkers thuiszorg. Vaak kunnen werkzoekenden zonder startkwalificatie hun baankansen echter flink vergroten door een cursus of opleiding te volgen. UWV kan hier bij ondersteunen, door advies te geven over kansrijke beroepen en leer-/werktrajecten in beeld te brengen. In bepaalde gevallen is er zelfs budget beschikbaar om werkzoekenden financieel op weg te helpen wanneer ze stappen willen zetten in hun ontwikkeling. Zo helpen we talent te ontplooien en stimuleren we mensen het maximale uit zichzelf te halen.” Aldus Rob van Hooven, rayonmanager bij UWV.
Veel werkzoekenden zonder startkwalificatie, relatief weinig vacatures
UWV verstrekte eind maart 2021 in Midden-Holland 656 WW-uitkeringen aan werkzoekenden die niet meer dan basisonderwijs, vmbo of een mbo-opleiding op niveau 1 hebben afgerond. We spreken in dit geval ook wel van werkzoekenden zonder startkwalificatie. Deze groep vertegenwoordigde in Midden-Holland aan het einde van het eerste kwartaal ruim een derde van het totale WW-bestand. Het aantal WW-uitkeringen voor werkzoekenden zonder startkwalificatie nam overigens in een jaar tijd wel iets af, met 2%. In dezelfde periode daalde het aantal werkzoekenden met een afgeronde opleiding op hbo- of wo-niveau echter met 9%. Er kwamen in Midden-Holland sinds de start van de coronacrisis dan ook vooral werkzoekenden met een afgeronde opleiding op mbo-niveau 2 t/m 4 bij (+18%).
Werkzoekenden zonder startkwalificatie zijn vaak aangewezen op vacatures op het niveau van basisvakmanschap. UWV raamt het aantal openstaande vacatures op dit niveau in Midden-Holland in het vierde kwartaal van 2020 op zo’n 200. Dat betekent een daling van 36% ten opzichte van een jaar eerder. Het aantal vacatures op basisvakmanschapsniveau is dus fors afgenomen, terwijl het aantal werkzoekenden dat zich op deze vacatures richt nauwelijks veranderde. De spanning op de arbeidsmarkt voor beroepen in basisvakmanschap ging hierdoor in 2020 van ‘krap’ naar ‘gemiddeld’ en de concurrentie voor werkzoekenden zonder startkwalificatie nam per saldo toe.
Banengroei vooral in sectoren met veel hoogopgeleiden
Het aantal werkenden zonder startkwalificatie kromp in Midden-Holland de laatste 5 jaar met 18%. In dezelfde periode groeide het aantal werkenden dat hoger onderwijs volgde regionaal gezien met 32% (zie linkerfiguur). Dat komt vooral door de toenemende complexiteit van werk, maar ook door het stijgende opleidingsniveau van de beroepsbevolking. Uit UWV’s factsheet Regionale werkgelegenheid Midden-Holland blijkt dat er in de regio recent met name banengroei zichtbaar was in sectoren als zorg & welzijn (+500 banen) en openbaar bestuur (+300). De meeste functies in deze sectoren vereisen minimaal een mbo-3 of -4 diploma, of zelfs een afgeronde hbo- of wo-opleiding.
Toch ook kansen op niveau van basisvakmanschap
Alhoewel het perspectief voor hoger opgeleiden dus gunstiger is, biedt de huidige arbeidsmarkt wel degelijk ook kansen voor werkzoekenden zonder startkwalificatie. In sommige functies op het niveau van basisvakmanschap hebben werkgevers namelijk grote moeite om personeel te vinden. UWV heeft deze functies in beeld gebracht middels een artikel over kansen op lager beroepsniveau. Voorbeelden van regionale kansberoepen op het niveau van basisvakmanschap zijn bijvoorbeeld huishoudelijk medewerker thuiszorg of gevelreiniger.
Bron: UWV