Bij laaggeletterdheid denken we al snel aan analfabeten, mensen die geen letter kunnen lezen en schrijven. Werkgevers oordelen daardoor al gauw dat het bij hen niet aan de orde is. Want dat zou je toch moeten merken? Wat zij nog niet allemaal weten, is dat onder het begrip laaggeletterdheid ook mensen vallen die moeite hebben met lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden. Toen directeur Linda Boot van het Moordrechtse Cyclus in gesprek ging met een medewerker van Het Taalhuis, besloot ze om de ‘Digitaal & Werk’ cursus in het leven te roepen binnen de organisatie. Vakman Mostapha Tabaouni rondde die vorig jaar af. “In de tijd dat ik nog op school zat waren er geen computers. Toen dat wat ‘normaler’ werd, heb ik wel geleerd om teksten te typen en die te printen. Maar heel veel verder kwam ik niet. Tegenwoordig gaat alles digitaal. Ik kan de cursus echt aanraden, want hierdoor kan ik beter met een computer overweg.” Tot eind februari kunnen werkgevers uit Midden-Holland nog subsidie aanvragen om medewerkers dit jaar taalvaardiger te maken. Er zijn cursussen op het gebied van lezen, schrijven, rekenen of net zoals Cyclus digitale vaardigheden.
De lichtere varianten van laaggeletterdheid zijn vaak lastig te signaleren door werkgevers. Want het is niet zo eenvoudig om te zien of iemand een half uur doet over het lezen van een e-mail. Of steevast de rekenmachine pakt om eenvoudige sommen uit te reken. Bovendien weten de werknemers om wie het gaat precies hoe ze lastige situaties moeten omzeilen: ‘Ach, vul jij dat maar even in op de tablet’ of ‘Ik ben m’n bril vergeten, wat staat hier precies?’.
Van papier naar tablet of pc
Bij het Moordrechtse bedrijf Cyclus, dat we kennen van het vuil ophalen, de milieustraat en het schoonhouden van de openbare ruimte begon het balletje in het najaar van 2022 te rollen. In bibliotheek de Chocoladefabriek in Gouda uitte directeur Linda Boot haar zorg over de digitalisatieslag die medewerkers moesten maken als gevolg van technologische ontwikkelingen in het bedrijf. Eén van de cursussen in het pakket bleek precies aan te sluiten bij de behoefte van Linda voor haar medewerkers. Het zou hun computerkennis bijspijkeren. En daarbij: anderstaligen konden daarna eventueel doorgaan om de Nederlandse taal beter te leren beheersen.
Carola Bak neemt de uitvoering voor haar rekening. Als P&O adviseur is ze betrokken bij de opleiding en ontwikkeling van alle medewerkers bij Cyclus. “Onze chauffeurs en beladers werken allemaal met een tablet voor hun routebegeleiding. Meldingen van burgers of technische storingen worden ook steeds vaker via een portal verwerkt. En bijna alle informatie die belangrijk is voor onze medewerkers wordt digitaal verstrekt, zoals een rooster of een loonstrook. Kortom: steeds meer medewerkers moeten digitaal vaardig zijn om hun werk te kunnen uitvoeren. En ook privé ontkom je er niet meer aan. Voor bijna alles heb je je DigiD nodig.”
Cursus werken op de computer
Vakman Mostapha Tabaouni volgde de cursus ‘Digitaal en Werk’ vorig jaar samen met acht andere collega’s. “Toen ik begon had ik bijna geen ervaring met een computer. In de tijd dat ik nog op school zat bestonden er geen computers. Later had iedereen er één en heb ik wel geleerd om teksten te typen en die te printen. Ik maakte toen ook weleens gebruik van MSN, YouTube of Marktplaats. Maar veel verder kwam ik niet. Tegenwoordig gaat alles digitaal. Thuis doet mijn vrouw altijd de administratie. Ik merk wel dat je snel je telefoon pakt om iets te regelen. Daar kan ik inmiddels wel veel op doen, maar dan leer ik alsnog niet te werken met een computer. Ik vind het belangrijk om te weten hoe een computer werkt, maar het blijft lastig. De cursus heeft mij geholpen omdat ik nu beter met een computer overweg kan. Het was een leerzame en gezellige tijd. Inmiddels heb ik de cursus afgerond. Nu is het belangrijk dat ik blijf oefenen voordat ik het weer vergeet. Ik kan de cursus ook echt aanraden aan collega’s die net als ik minder ervaring hadden met een computer.”
In de praktijk gaat dat zo
Maar hoe pak je zoiets aan? De staf kan het wel een goed idee vinden, maar dan moeten de cursisten wel willen en deelnemen. Carola vertelt dat ze wervende posters ophingen in het bedrijf. “Onze leidinggevenden peilden bij hun medewerkers of er interesse was. De cursus wordt bij ons laagdrempelig georganiseerd in 10 korte bijeenkomsten van 2 uurtjes, na werktijd op onze eigen locatie. Naast de docent sluiten er ook kantoorcollega’s aan die altijd bereikbaar zijn voor vragen of hulp en goede kennis hebben van de interne programma’s. Het leuke is dat je wegwijs wordt gemaakt in alle systemen en websites die handig en nodig zijn voor je werk bij Cyclus. Het levert direct resultaat op en je beheerst de skills die je nodig hebt voor je werk en privé.”
Taal is de basis van ieders bestaan en welbevinden
Carola spreekt over een succes. “Taal ligt aan de basis van ieders bestaan en welbevinden. Door hier binnen Cyclus aandacht aan te besteden, helpen we onze mensen om prettiger te werken. Zonder zich druk te hoeven maken over het werken met een tablet. Voor werknemers is het misschien een stap om te zetten, maar als ze deze eenmaal maken, zijn ze weer helemaal up-to-date en bovendien zelfverzekerder.”
Wil jij je medewerkers ook taalvaardiger maken?
Weet dat er subsidie beschikbaar is om jouw medewerkers hierbij te helpen. Van lezen, schrijven tot rekenen en digitaal werken. In groepsverband of individueel. Omdat er maar één keer per jaar subsidie aangevraagd kan worden – tot eind februari 2023 – is dit het moment om door te pakken. Neem voor meer informatie contact op met Paula Adelaar van Stichting Lezen en Schrijven door haar te bellen of appen op 06-1505 6819 of stuur haar een e-mail via paulaadelaar@lezenenschrijven.nl.
De aanpak laaggeletterdheid is een samenwerking van de gemeenten Gouda, Waddinxveen, Bodegraven-Reeuwijk, Krimpenerwaard, bibliotheken, WSP Midden-Holland, Taalhuis Waddinxveen, opleider Sagènn, het Leerwerkloket en Stichting Lezen & Schrijven.
Op de foto: p&o adviseur Carola Bak en vakman Mostapha Tabaouni, beiden medewerkers van Cyclus.